setmeniz, o testleri geçebilmeniz
çok önemli. Bazı hakemler için öyle
bir zaman oluyor ki; örneğin çok üst
düzey hakemlerden bahsedersek
bir Dünya Kupası, bir Avrupa Şam-
piyonası öncesi birkaç ayla bu tur-
nuvayı kaçırmış olabiliyor. Bu açı-
dan da bakıldığı zaman aslında bu
yaş sınırının kalkmasına olumlu
bakıyorum.
l
Mete Kalkavan:
Biraz da insanın
morali önemli. Hedeflere ulaşmak
ve beklentiler de önemli. Belki bir
hakemyaradılış olarak 45 yaşını
bile beklemeden bu işten ayrılmak
ister. Yeri gelir daha değişik bir ka-
rakter, daha değişik bir yaradılış, fi-
ziği elverdiği sürece hakemlik
yapar. 51 yaş örneğini de İngiltere
Premier Lig’de gördük. Böylesine
üst seviye bir ligde o yaşta bir
hakemgörev yaptı.
l
Fırat Aydınus:
Eskiden futbolcu-
lar özellikle Türkiye’de 30’lu yaşlara
geldiğinde jübile yapıyordu. Şimdi
bu yaşlar da ileriye çekilmeye baş-
landı. Bu biraz da bizim spor siste-
mimizin, antrenman sistemimizin
daha da bilinçlenmesi, altyapımızın
daha da oturmasıyla ilgili bir şey.
Doğal olarak bu durumhakemlere
entegre edildiğinde de bu süreç, bu
şekilde yaşanıyor. Cüneyt Hocanın
da söylediği gibi artık bu sınırdan
ziyade fiziksel ve mental perfor-
mansın belirleyici olması gerekti-
ğini düşünüyoruz. SanırımFIFA da
bu paralelde düşünüyor. Yarın öbür
gün bu konuda bu karar çıkar diye
tahmin ediyoruz.
Profesyonel olan hakemler, ligleri-
mizdeki diğer hakemleri eğitmek
için nasıl bir yol izleyecek? Ne gibi
çalışmalar yapacak?
l
Cüneyt Çakır:
Bizimböyle bir ro-
lümüz yok. Profesyonel hakemlik
demek; eğitimci görevini üstlen-
mek demek değil. Bunun amacı
bizim saha içindeki performansı-
mızı daha iyiye çekmek. Daha önce
dediğimgibi, amatör olarak görev
yapan profesyonel yöneticilerin hak
ettiğini almasıdır. Bizimherhangi
bir hakemi eğitme gibi bir rolümüz
yok. Zaten eğitmenlerimiz var. Her-
kesi çok iyi şekilde eğitiyorlar.
Benimburada söylemek istediğim
çok önemli bir şey var. Binlerce
hakemvar amatör kümelerde
görev yapan… Bunları eğiten İl
HakemKurulları var. Hakemlik il-
lerdeki aday hakemlik süreciyle
başlıyor. İl HakemKurulları büyük
bir özveriyle yarının Süper Lig ha-
kemlerini yetiştirmeye çalışıyor.
Hakemlerin ilkokul öğretmeni
onlar. Biz onlara büyük değer ver-
meliyiz. Hepimiz amatör kümeler-
den geldik ve bizleri eğiten İl Hakem
Kurulları’nın eğitimyapacak yerleri
konumunda sıkıntıları var. Hakem-
leri izlemeye giderken benzin para-
larını kendi ceplerinden ödüyorlar.
Bu şekilde maç izliyorlar. Her şeyi
kendileri yapıyorlar. Aslında bu im-
kânların iyileştirilmesi onlara da
gerekiyor. Hakemlik altyapısına ya-
pılacak yatırımlar da yakın zaman-
da Federasyonumuzun projeleri
arasında yer alacaktır. İleride bu da
kaçınılmaz bir son olacak! Belki
bunun için biraz erken ama bizim
rolümüz bu yükü iyi taşımak, göre-
vimizi gereğince yerine getirmek ve
aslında amatör kardeşlerimize hiz-
met eden o hocalarımıza, o eğit-
menlerimize bu yolu açmaktır.
Amatör kümelerde binlerce hakem
emekçisi var. Onlar görünmeyen
kahramanlar!
l
Hüseyin Göçek:
Benimdaha ön-
ceki konuşmamda belirttiğimgibi
alttan gelen genç bir hakemkad-
rosu var. Bizimgöstereceğimiz per-
formans, ilerleyen dönemlerde
vereceğimiz eğitimler bunlara ışık
tutacak. Onların daha iyi olmasını
sağlayacaktır bu durum…
l
Fırat Aydınus:
Spesifik anlamda
Cüneyt’in de söylediği gibi biz bir
eğitmenmodülü değiliz. Eğitmenle-
rimiz mevcut. Ama şöyle bir şey
var. Teorik anlamda bu profesyo-
nellik kisvesi altında genç hakem-
lerin bir şeyleri bakarak öğrenme-
leri gerekiyor. Profesyonel hakem-
lik netice itibariyle gereksinimve
bunun geri dönüşümü olacak.
Ancak bizlerin aktarımları ve saha
içindeki performansımız, bunun ge-
tirileriyle birlikte genç hakemleri-
mize de katkı sağlayacak. Netice
itibariyle kamuoyu profesyonel ha-
kemliğin ne kattığını çok düşünmü-
yor. Biraz önce konuştuğumuz gibi
kimse hakemlerin nasıl eğitildiğini
sormuyor. Bu performanslar kıs-
men de olsa belirleyici olacak.
Ancak şu var ki, hakemliği seçecek
genç arkadaşlar için de çok önemli,
cezbedici noktalar olacak. 6 hakem
sayısı da zamanla artar ama bu ta-
mamen hakemve kurumun karşı-
lıklı mutabık kalacağı noktalar
paralelinde olacak. Üst tarafta bir
sistemotursun. Bu sistem zamanla
alt liglere de sirayet edecektir.
Hakemlere karşı ülkemizde ve
dünyada bir peşin hükümvar. En
ufak bir hatada bile insan faktörü
hesap edilmeden hakemler eleşti-
riliyor. Bu algıyı değiştirmek için
hakemlerin veya federasyonun ne
yapması lâzım?
l
Mete Kalkavan:
Bence kimse
takım tutmasın (gülüyor). Tek
çözüm takım tutmamak. Ama in-
sanlar sadece futbola değil, diğer
müsabakalara da taraftar gözüyle
baktığı zaman işler değişiyor. Duy-
gusal bir durum ortaya çıkıyor. Em-
pati yapıp, kendimi onların yerine
koyduğum zaman onlar da taraftar
olarak duygusal bir tavır izliyor. Ta-
raftar gözlüğünü taktıkları zaman o
gün seyrettikleri hakemleri haksız
bulabiliyorlar. Ancak taraftarların o
gün izlediği maç Şampiyonlar Li-
gi’nde ya da farklı bir kulvardaysa
daha farklı bir gözle bakabiliyorlar.
Hakemi eleştirmezler. Atılan golü,
çıkan kartı, atılan dirseği daha ob-
jektif bir şekilde değerlendirebilir-
ler. Tartışılan pozisyonlar kendi
tuttukları takımınmaçında olursa
eğer bilmiyorumnasıl bir yorum
yaparlar?
l
Ali Palabıyık:
Herhalde fanatiz-
min en yüksek olduğu ülkelerden
biri Türkiye… Herkes kendi tuttuğu
takımın kazanması için her şeyi
mubah görüyor. Burada herkese
büyük iş düşüyor. Yöneticilere,
medyaya büyük görevler düşüyor.
Çünkü insanlar hedef haline getiril-
diği zaman, herkes karşısındakine
farklı bir gözle bakmaya başlıyor.
Bunun sonucunda da bizimverdiği-
miz kararlardan sonra tepkiler artı-
yor. Beğenilmeyen kararlarda pro-
testolar veya başka şeyler başlıyor.
Bu konuda biraz daha dikkatli olun-
ması ve eğitimin üst seviyeye çekil-
mesi gerektiğini düşünüyorum.
Haftada üç gün Riva’ya gelip, bu-
rada Türk futboluna hizmet ede-
ceksiniz. Yapacağınız çalışmalar-
dan, planlarınızdan bahsedebilir
misiniz? Yeni sistemin size yükle-
diği sorumluluklar neler?
l
Cüneyt Çakır:
Biz burada tama-
men saha içinde daha iyi perfor-
mans göstermek adına çalışmalar
yapıyoruz. Farklı bir şey yapmıyo-
ruz. Antrenmanımızı yapıyoruz. Yö-
nettiğimiz maçların analizini
yapıyoruz. Bunun dışında zaten
ekstra bir şey yok. Dinleniyoruz.
Burada dinlenmek çok önemli. Me-
sela antrenman yapıyorsunuz. An-
trenmandan sonra dinlenmeniz,
masaj yaptırmanız gerekiyor. Bu-
rada bu imkânlara sahibiz. Profes-
yonellik başlamadan önce ya işe
gitmeden önce antrenman yapıyor,
apar topar duşumuzu alıp işe gidi-
Cüneyt Çakır
Binlerce hakemvar amatör
kümelerde görev yapan…
Bunları eğiten İl Hakem
Kurulları var. Ama bizleri de
eğiten İl Hakem
Kurulları’nın eğitim
yapacak yerleri yok!
Hakemleri izlemeye
giderken benzin paralarını
kendi ceplerinden
ödüyorlar. Aslında bu
profesyonellik onlara da
gerekiyor.
BİR HATIRA
Mete Kalkavan
4. hakem olarak Cüneyt
Hocamla görev aldığımbir
maçı unutamam. Bursas-
por’un şampiyonlukma-
çıydı. O güne kadar dört
kulüp şampiyon olmuş.
Bursaspor ikinci sırada.
Fenerbahçe-Trabzonspor
maçının sonucu bekleni-
yor. Artık omaçı anlat-
mama gerek yok. Müca-
delenin bütünü benim için
çok farklıydı, çok ilginçti.
Çünkü Bursaspor seyircisi,
teknik heyeti ve futbolcu-
ları için çok farklı bir andı.
O atmosferi orada hisset-
mek benim için çok farklı
bir tecrübe oldu.
BİR HATIRA
Ali Palabıyık
Anne tarafımBeypazarlı.
Babamla maça gittik. Bey-
pazarıspor’dan bir oyun-
cuya kırmızı kart
gösterdim. Bunun üzerine
babamın yanında oturan
bir çocuk bana küfür et-
meye başlamış. Babamda
“Oğlumküfür etme, o da
Beypazarlı” demiş. Çocuk,
“Bırak amca ya… Nasıl
Beypazarlı, baksana adam
attı bizden” deyip yine
küfür edince, babamda si-
nirlenip bir tane tokat
atmış. Sonra çok üzülmüş
tabiî. Ondan sonra babamı
veya hiçbir aile üyemi
maça götürmedim. Bu da
bana ders oldu.
12
13
Mete Kalkavan
Hakemlikte moral,
hedeflere ulaşmak ve
beklentiler de önemli. Belki
bir hakem45 yaşını bile
beklemeden bu işten
ayrılmak ister. Daha değişik
bir karakter, daha değişik
bir yaradılış, fiziği elverdiği
sürece hakemlik yapar.
51 yaş örneğini Premier
Lig’de gördük. Böylesine üst
seviye bir ligde o yaşta bir
hakem görev yaptı.
