Basic HTML Version
culardan kurulu
bir tak›m yarat-
mak üzere gayet
uzun tutmufltu.
Buraya kadar her
fley normal gibiydi
ancak Bilardo’nun
sahaya üç defans,
befl orta saha ve
iki forvet sürmesi,
özellikle ilk etapta
elefltiri oklar›n›
Arjantinli teknik
adam›n üzerine
çekiyordu. Hatta
1984’te tak›m›yla
ç›kt›¤› Avrupa tu-
runda ‹sviçre kar-
fl›s›na sürece¤i ilk
11’i aç›klad›¤› an-
da bir gazeteci
onun yanl›fll›kla
üç defans oyuncu-
su sayd›¤›ndan
flüphelenmiflti. Bi-
lardo ise bunu
yanl›fl duymad›klar›n› ve iki y›ld›r
üzerinde çal›flt›klar› takti¤i zorlu
maçlarda test etmek istedi¤ini be-
lirtmiflti.
Bilardo’nun yeni sistemini haz›r-
larken üçlü defans kadar üzerinde
durdu¤u baflka bir nokta kanatlar-
d›. Zira son 30 y›lda defanstaki
bek oyuncular› Brezilya’n›n bafl-
latt›¤› ak›m sonucu gittikçe daha
çok hücumu düflünüyordu. Hatta
savunmadan çok orta sahan›n bir
parças› gibi hareket edenler de
vard›. Bilardo ise bu moday› bir
ad›m ileri götürerek onlar› orta sa-
han›n kenarlar›na yerlefltirdi. Mer-
kezdeki üç oyuncunun ortak göre-
vi savunmaya yard›mc› olurken
hücum ikilisinin de yükünü hafif-
letmekti. ‹flte bu nokta, en uçtaki
Valdano’nun yan›ndan ziyade
onun arkas›nda nispeten serbest
olarak oynayan Maradona’n›n eli-
ni oldukça kuvvetlendirecekti.
En az›ndan Bilardo’nun planlar›
bu flekildeydi. Fakat evdeki hesap,
Bilardo’nun koltu¤unu sallayacak
kadar uzun bir süre çarfl›ya yaban-
c› kald›. Nihayet haz›rl›k amaçl›
Avrupa turunda al›nmaya baflla-
nan galibiyetler tünelin ucunda
›fl›k gösterse de Arjantin’i kupan›n
favorisi yapacak kadar radikal gö-
rünmüyordu. Öte yandan bu yeni
ak›m›n Avrupa ülkelerine de s›çra-
maya bafllamas›, Bilardo’nun as-
l›nda çok da mant›ks›z ifllere gir-
medi¤inin bir kan›t›yd›. Helenio
Herrera’n›n izinden Catenaccio’yu
taklit etmeye çal›flan birçok tak›m,
Arjantin’de gördükleri anlay›fltan
ilham almakta çok gecikmedi. Ay-
n› flekilde y›llarca 1-3-3-3 benzeri
bir diziliflle sahne alan Almanya,
orta sahadaki bir adam›n› geriye
çekip defans›n kenar›ndakileri da-
ha ileri sürüyordu. Böylece kanat
oyuncular› Bilardo’nun hayalinde-
kinden biraz daha defansif olan al-
ternatif bir 3-5-2 türüyordu.
Zirve noktalar›
1986 Dünya Kupas› finali, Bilar-
do’nun yaratt›¤› ve Beckenbau-
er’in farkl› baharatlarla çeflitlendir-
di¤i yeni sistemin kendisiyle ilk s›-
nav› olarak tarihe geçti. ‹ki mo-
dern libero Jose Luis Brown ve Dit-
mar Jakobs’un önderli¤indeki üçlü
defans dizilifllerinin iflini Marado-
na, Valdano, Rummenigge ve Völ-
ler gibi kült isimler iyice zorlaflt›r›-
yordu. Nitekim iki kardefl sistemin
ilk çarp›flmas›ndan do¤an 5 gol,
damaklarda leziz bir tat b›rakt›.
Kupa o yaz Maradona’n›n ellerine
yak›flt› ama dört y›l sonra tak›mla-
r›n› neredeyse Meksika’dakiyle ay-
n› taktiklerle sahaya ç›karan Bilar-
do ve Beckenbauer’den kazanan,
libero kavram›n› kendi elleriyle
yazm›fl olan Alman teknik adamd›.
90’l› y›llar›n ilk yar›s›, 3’lü defan-
s›n klasik 4-4-2 ile bir bütünleflme
çabas› aramas›yla geçti. Yine de
Bilardo ve Beckenbauer’in yakt›¤›
atefl henüz parlakl›¤›n› tam olarak
yitirmemiflti.
1996
yaz›nda
Wembley’in çimlerine 6 y›l önce-
ki gibi ç›kan Almanya, libero Matt-
hias Sammer’in toparlay›c› oyunu-
nun da katk›s›yla bu kez Avrupa
flampiyonu oluyordu. Ertesi sezon
9. yüzy›l›n sonlar›nda futbol 2-3-5 gibi bu-
gün herkese komik görünen bir diziliflle
ortaya ç›km›flt›. Güzel oyunun sahadaki
duruflu, t›pk› tiyatrodaki sahne k›yafetleri
gibi zamanla sürekli evrim geçirdi ve yep-
yeni modalar yaratt›. Yeri geldi Catenacci-
o tüm sahne anlay›fl›n› bafltan yazd›. Ama
bir süre sonra “Total Futbol” gelerek oyu-
nun üzerinden defansif k›yafeti ç›kar›ver-
di. T›pk› zaman geçtikçe onu da demode
hale getiren baflka dizilifllerin evrildi¤i gi-
bi... Bugün Barcelona’n›n oynad›¤› futbo-
la bir panzehir üretme çabas› iflte bu tarih-
sel devinim sonucunda do¤an umuttan
baflkas› de¤il. Yak›n zamana dek üçlü de-
fans tamamen eskimifl bir k›yafet gibi gö-
rülse de, futbolun yeni dönemine damgas›n› vuran
bir anlay›fl›n yolunu da açabilir.
Üçlü tango
1986 Dünya Kupas›’na haz›rlanan Arjantin Teknik
Direktörü Carlos Bilardo, tarihte bir kasap gibi
sert, kimi zaman olay› çirkefli¤e götürmekten çe-
kinmeyen, pragmatik ve sisteme çok ba¤l› bir an-
lay›flla iz b›rakm›fl olan Estudiantes kültüründe fut-
bol oynam›flt›. Antrenörlük kariyerinde ise bu
özelliklerden a¤›rl›kl› olarak son ikisini benimse-
miflti. Kupaya haz›rl›k dönemini tam da bu yüz-
den, takti¤ine ba¤l› ve birbirini anlayabilen oyun-
46
TamSaha
TamSaha
47
Mustafa Akkaya
Defansta
eksik mi var?
80’lerde Arjantin’de türeyen 3-5-2 modas›,
o günün flartlar›nda birçok futbol
otoritesine ayk›r› gelerek do¤um sanc›s›
çekmiflti. Ne var ki 90’lar›n ortas›na kadar
süren misyonunu birçok tak›ma önemli
kupalar kazand›rarak tamamlad›. Uzun
zamand›r s›ran›n tekrar kendisine gelmesini
bekleyen üçlü defans anlay›fl›, baflka
versiyonlarla geri dönmeye haz›rlan›yor.
Üçlünün evrimi
1
Matthias Sammer