Page 48-49 - gri-sablaon1

G

Geçen ayki say›da, Güney K›br›s’›n son y›llarda

kulüp tak›mlar› düzeyinde Avrupa futbolunda

en dikkat çekici yükselifllerden birinin aktörü

oldu¤una ve bu yükseliflin de içinde bulundu-

¤umuz sezon müthifl bir ivme kazand›¤›na de-

¤inmifltik. Özellikle APOEL’in fiampiyonlar Li-

gi’nde çizdi¤i performans, söz konusu ivmeyi

sa¤layan en büyük etmendi. Aradan geçen yak-

lafl›k bir ayl›k sürede, APOEL baflar›l› çizgisini

devam ettirmeyi bildi. Sar›-mavililer fiampiyon-

lar Ligi’nde dördüncü hafta karfl›laflmas›nda

Porto’yu 2-1’le devirmelerinin ard›ndan, beflin-

ci maçlar›nda da Zenit St. Petersburg deplasma-

n›ndan golsüz beraberlikle dönerek, grubun ta-

mamlanmas›na bir maç kala ikinci tura kalmay›

garantiledi.

Ada’n›n güney yakas›nda futbol ad›na ifller böy-

lesine güllük gülistanl›k bir haldeyken, kuzey

yakas›ndaysa durum tam tersi vazi-

yette. Asl›nda bu ifade bile KKTC’de

futbolun durumunu anlatmakta ye-

tersiz kal›yor; zira konuyla ilgili her-

hangi bir bilgisi olmayan bir kifli sa-

dece söz konusu ifadeye bakt›¤›nda

yeflil sahalarda çok kötü sonuçlar

al›nmakta oldu¤unu düflünebilir. Ne

var ki KKTC’de tak›mlar b›rak›n o

kötü sonuçlar› almay›, mevzubahis

yeflil sahalara ç›kmak-

ta bile zorlan›yor. Se-

bebi malum, KKTC’nin

Türkiye haricinde her-

hangi bir devlet tara-

f›ndan tan›nmamas› ve

FIFA’n›n da uluslarara-

s› düzeyde tan›nmam›fl

bir ülkenin millî tak›-

m›yla olsun, kulüp ta-

k›mlar›yla olsun, maç

yap›lmas›na karfl›n bir-

tak›m yapt›r›mlar›n›n

bulunmas›.

Tek bir ada,

iki farkl› ulus

Günümüzdeki mevcut durumla ilgi-

li ayr›nt›lara geçmeden evvel ifllerin

nas›l bu noktaya geldi¤iyle ilgili geç-

miflten birtak›m ayr›nt›lar› an›msa-

makta fayda var. K›br›s Adas›, Os-

manl› ‹mparatorlu¤u taraf›ndan

1570’te ele geçirildikten sonra te-

melde iki farkl› dinden iki etnik gru-

bun yaflad›¤› bir adaya dönüflmeye

bafllam›flt›. Ada nüfusunun ço¤unlu-

¤unu Rum Ortodoks kesim olufltur-

maktayd› ama Müslüman Türk nüfus

da 17. yüzy›ldan itibaren adan›n

önemli unsurlar›ndan biri haline

gelmiflti. 19. yüzy›la gelindi¤inde

adada yaflayanlar›n üçte ikisini

Rumlar, üçte biriniyse Türkler teflkil

etmekteydi. 1878’de K›br›s’›n yöne-

timi “de facto” olarak Birleflik Krall›-

¤›n eline geçtikten sonra da bu yap›-

da herhangi bir de¤ifliklik olmad›.

1914’te resmen Birleflik Krall›¤a

ba¤lanan adan›n bu durumuysa

özellikle II. Dünya Savafl› ertesinde

ciddi biçimde tart›fl›lmaya bafllad›.

48

TamSaha

49

Onur Erdem

Yasak topraklar!

Güney K›br›s tak›mlar› Avrupa

kupalar›nda elde ettikleri baflar›l›

sonuçlarla futbol kamuoyunu

flafl›rtmaya devam ededursun,

Ada’n›n kuzeyindeyse futbol

oynamaya teflebbüs etmek dahi

bafll› bafl›na bir problem.

KKTC

Futbolu

Savafl›n kaybedenleri aras›ndaki ‹tal-

ya’n›n, 20. yüzy›l bafllar›nda Os-

manl›’dan ald›¤› On ‹ki Ada’dan çe-

kilip bu adalar› Yunanistan’a b›rak-

mas›, K›br›s’ta da benzer bir rolü

Britanya’n›n üstlenebilece¤i husu-

sunda adan›n Rum nüfusunda büyük

bir beklenti yaratmaktayd›. Dahas›,

Britanya zaten evvelden himayesi

alt›nda olan ‹yonya Adalar›’n› da

19. yüzy›l ortas›nda Yunanistan’a b›-

rakarak geçmiflte söz konusu duru-

ma örnek olabilecek bir eylemde de

bulunmufltu. Bunun sonucunda

“Enosis” (birleflme), K›br›s Rum Or-

todoks Kilisesi taraf›ndan 1951 y›l›n-

da Rumlar aras›nda bir halkoylama-

s›na tâbi tutuldu. Neticesinde de

Rumlar›n %97’si Enosis’e “evet” de-

di.

‹plerin gerilmeye bafllad›¤› an

Rumlar aras›nda Yunanistan’la bir-

leflme fikri neredeyse tamamen ka-

bul görmekteyken, adan›n Türk nü-

fusuysa buna karfl› bir refleks olarak

adan›n ikiye bölünmesini ve Rum

taraf›n›n Yunanistan’a, Türk taraf›n›n

da Türkiye’ye b›rak›lmas›n› öne sü-

ren “taksim” fikrini ortaya koyacakt›.

Öte yandan bu fikirler sadece ada-

daki iki topluluk aras›nda tart›fl›lm›-

yordu ve çok geçmeden Yunanistan

devleti de duruma müdahil olmufl,

K›br›s’›n kendi bünyesine kat›lmas›

için uluslararas› düzeyde lobi faali-

yetlerine bafllam›flt›. Ne var ki bu fa-

aliyetler, ada üzerinde egemenli¤ini

sürdüren Britanya’y› ikna edecek

düzeyde olmam›flt›. Bunun üzerine

1955 y›l›nda, aç›l›m› “K›br›sl›lar›n

Milli Mücadele Birli¤i” anlam›na ge-

len EOKA örgütü kurulacakt›. Örgü-

tün amac› adan›n Britanya hege-

monyas›ndan kurta-

r›lmas› ve Yunanis-

tan’la birlefltirilme-

siydi. K›br›sl› Türkler

ise bu örgüte karfl›

kendi direnifl grupla-

r› olan Türk Muka-

vemet Teflkilat›’n›

1958’de infla ede-

ceklerdi.

K›br›s, 1960 y›l›na

gelindi¤inde, Birle-

flik Krall›¤›n adadan

çekilme karar› alma-

s› sonucunda ba¤›m-

s›z bir cumhuriyet

statüsünü kazana-

cakt›. Yeni iki top-

lumlu modelde devlet baflkan› Rum

lar aras›ndan seçilirken, devlet bafl-

kan› yard›mc›s› da Türkler aras›ndan

seçilecekti. Ancak bunlar sular›n du-

rulmas› için yeterli olmam›flt› ve

Rumlar aras›nda “Enosis” için örgüt-

lü çal›flma sürüyordu. Bu çal›flman›n

ipleri kopma noktas›na getirdi¤i ta-

rihse 21 Aral›k 1963’tü. “Kanl› No-

el” olarak da an›lan tarihte Türklere

karfl› bafllat›lan pogrom neticesinde

büyük bir etnik çat›flma patlak ver-

mifl ve 10 gün süren olaylarda 364

Türk, 174 de Rum hayat›n› kaybet-

miflti.

Türkiye’nin müdahalesi...

Olaylar›n ard›ndan 10 y›l› biraz afl-

k›n bir süre, K›br›s-Yunanistan-Tür-

kiye üçgeninde gergin bir bekleyifl

hâkim oldu. Bir sonraki büyük kriz-

se, 15 Temmuz 1974’te patlak verdi

ve Yunanistan’daki faflist Albaylar

Cuntas›’n›n örgütledi¤i darbeyle