Spor Toto Süper Lig'in 18 takımında bu sezon şimdiye kadar lig, kupa ve Avrupa kupalarında toplam 430 oyuncu forma giydi. Bu oyuncuların 100'ü 30 yaş ve üzerinde oyuncular. Bu rakam, toplam oyuncu sayısının yüzde 23.5'ine tekabül ediyor. Araştırmanın çarpıcı tarafı ise 30 yaş üstü oyuncu sayısı fazla olan takımların ligin üst sıralarını parsellemesi. Başakşehir'de takımın yüzde 43.4'ü 30 yaş üstü. Turuncu-lacivertli takımı yüzde 40'la Kardemir Karabükspor, yüzde 39.1'le Galatasaray ve yüzde 36.3'le Beşiktaş izliyor.

Yazı: Mazlum Uluç

Futbolda ve aslında bütün spor branşlarında performans ve yaş arasında bir korelasyon kurulur, yaş ilerledikçe performansın gerilediği üzerinde fikir birliğine varılır. Aslında bu fikir yanlış da sayılmaz. Mesela elimizde Sir Stanley Matthews gibi istisnai bir örnek bulunmasına rağmen 50 yaşında bir insanın profesyonel anlamda futbol oynaması pek gerçekleşebilecek bir senaryo sayılmaz. Ancak bundan 15-20 yıl öncesine oranla oyuncuların daha ileri yaşlara kadar futbol oynayabildikleri de tartışılmaz bir gerçek haline dönüştü. Paolo Maldini, Amedeo Carboni gibi üst düzey liglerde 40 yaşını gören oyuncular, futbolu bırakma demlerini de oldukça yukarılara çekti. Spor Toto Süper Lig'de de 30'lu yaşlarını gerilerde bırakmış oyunculara artık çok daha sık rastlayabiliyoruz. Hatta öyle ki, bazı takımlarda 30 ve üzeri yaşlardaki oyuncuların oranı neredeyse takımın yarısını oluşturuyor. Üstelik 30 yaş üzeri oyuncuların sayısındaki fazlalık, o takımın performansını da olumlu yönde etkileyebiliyor. Bu araştırmada Spor Toto Süper Lig'deki 18 takımımızda oynayan oyuncuların kaçının 30 yaş ve üzerinde olduğuna göz attık ve rakamın hiç de azımsanamayacak yükseklikte olduğunu gördük. Bu sezon 18 Süper Lig takımının lig, kupa ve Avrupa kupası maçlarında forma giyen 430 oyuncudan 100'ü 30 yaş ve üzerinde çıktı. Bu da toplam oyuncu sayısının yüzde 23.5'ine tekabül ediyor. Takımlar bazında baktığımızda ise bazı ekiplerde 30 yaş üzeri oyuncuların oranının yüzde 40'lara yaklaştığını ve hatta aştığını görüyoruz. Üstelik bu ekipler bir-iki istisna dışında ligin üst sıralarını işgal ediyor ve "Yaş ilerledikçe oyuncu olgunlaşıyor, takımına daha fazla katkı sağlıyor. Üstelik oyuncular 30 yaşın üzerinde fiziksel performansını da koruyabiliyor" tezini kuvvetlendiriyor. Şimdi takımlara 30 yaş üzeri oyuncuları üzerinden daha yakın bir bakış atalım.

Tecrübenin adresi Başakşehir

Kadrosunda 30 yaş ve üzeri 10'ar oyuncusu bulunan üç takım mevcut. Bu takımlar Başakşehir, Kardemir Karabükspor ve Akhisar Belediyespor. Ancak şu ana kadar sadece 23 oyuncusuna forma şansı veren Başakşehir'de 30 yaş ve üzerindeki oyuncuların genel kadroya oranı yüzde 43.4'ü buluyor ve bu rakam da turuncu-lacivertlileri "tecrübeli oyuncular" kategorisinde ilk sıraya taşıyor. Başakşehir'in 30 yaş ve üzeri oyuncuları, Emre Belözoğlu, Yalçın Ayhan, Marcio Mosoro, Mehmet Batdal, Alexandru Epureanu, Doka, Bekir İrtegün, Samuel Holmen, Hakan Özmert ve Stefano Napoleoni. Bu oyuncuların ilk beşi takım iskeletinin de değişmeyen parçaları. Doka, Bekir İrtegün ve Stefano Napoleoni'nin de zaman zaman önemli katkılar verdiğini göz önünde tutarsak, takımın yükünü ağırlıklı olarak tecrübeli kurtların çektiğini söylemek abartı sayılmaz. Bunlara takımın iki beki Uğur Uçar ve Ferhat Öztorun'un 29, ön liberosu Mahmut Tekdemir'in 28 yaşında olduğunu eklersek, zirveyi parselleyen Başakşehir'in "pür tecrübe" bir ekip olduğu bilgisini çerçeveletip panoya asabiliriz.

K. Karabükspor'un verdiği ders

Tecrübeli takımların ikinci sırasında ise Kardemir Karabükspor yer alıyor. Onların da 30 yaş ve üzerinde 10 oyuncu var ancak 25 oyuncuya şans tanıdıkları için ihtiyar kurtların oranı yüz de 40'ta kalıyor. Bu 10 oyuncudan Ahmet Şahin, Olafur Skulason, Mustapha Yatabare, Dany Nounkeu ve Iasmin Latovlevici ilk 11'in değişmez isimleri. Kerim Zengin ve Hakan Aslantaş sağ bek mevkiini değişerek kullanıyor. Fatih Atik, Ercüment Kafkasyalı ve Serdar Deliktaş ise Kardemir Karabükspor'un 30 yaş üzeri diğer oyuncuları. İşin çarpıcı tarafı, Kardemir Karabükspor'un ligin açık ara en fazla koşan takımı olması. Igor Tudor'un takımı, bir maçta 120 kilometrenin üzerine çıkarak rekor kırarken, en fazla koşulan beş maçtan ilk dördünün de başrolünde yer aldı.

Zirve ihtiyar kurtların

Bu iki takımın ardından yine zirvenin ortaklarından Galatasaray ve Beşiktaş'ın sıralanması da "tecrübenin değeri"ni ortaya koyması açasından çarpıcı bir veri. Galatasaray'da 9, Beşiktaş'ta ise 8 oyuncu 30 yaş ve üzerinde. Galatasaray'da bu oyuncuların oranı yüzde 39.1'e, Beşiktaş'ta ise yüzde 36.3'e tekabül ediyor. "Galatasaray'ın 30 yaş ve üzeri oyuncuları kimler?" diye baktığımızda karşımıza

Hamit Altıntop, Hakan Balta, Wesley Sneijder, Sabri Sarıoğlu, Nigel de Jong, Selçuk İnan, Lukas Podolski, Aurelien Chedjou ve Fernando Muslera'dan oluşan bir liste çıkıyor. Hamit Altıntop'u dışarıda tutup Nigel de Jong'u da yedek listesine yazarsak, diğer 7 oyuncu için ilk 11'in değişmez parçaları dememiz mümkün.

Son şampiyon ve bu sezonun da şampiyonluk adaylarından Beşiktaş'ta forma şansı bulan 22 oyuncudan 8'i 30 yaş ve üzerinde. Bu da takımın yüzde 36.3'lük bölümüne karşılık geliyor. Listede yer alan oyuncular Atiba Hutchinson, Ricardo Quaresma, Tolga Zengin, Gökhan İnler, Adriano, Gökhan Gönül, Dusko Tosic ve Rhodolfo. Teknik direktör Şenol Güneş'in özellikle bu sezon kadroyu oluştururken uyguladığı rotasyon sistemini düşündüğümüzde bu oyuncuların tamamı için takımın temel direkleri diyebiliriz.

Tek istisna Akhisar Belediye

Görüldüğü gibi 30 yaş ve üzeri oyuncuların fazla olduğu takımlar ligin üst sıralarını parsellemiş durumda. Bunun istisnası ise listenin beşinci sırasında yer alan Akhisar Belediyespor. Ege temsilcisinin 30 yaş üzeri 10 oyuncusu var. Ancak toplam 28 oyuncu kullandıkları için 30 yaş ve üzeri oyuncuların takım içindeki oranı yüzde 35.7'ye geriliyor ve bu da onları beşinci sıraya indiriyor. Akhisar Belediyespor'un 30 yaş ve üzerindeki oyuncuları Bora Körk, Custodio, Hugo Rodallega, Milan Lukac, Landry N'Guemo, Douglao, Ricardo Vaz Te, Özer Hurmacı, Miguel Lopes ve Fatih Öztürk. İki kaleci Borak Körk ve Mlan Lukac'ı dışarıda bırakırsak diğer 8 oyuncu takımın iskeletini oluşturan isimler. Ama takımın ligin alt sıralarına demirlediğini düşünürsek, bu tecrübenin Akhisar'da en azından şimdilik çok fazla işe yaramadığını öne sürebiliriz.

Ligin 30 yaş ve üzeri oyuncu oynatma ortalamasının yüzde 23.5 olduğunu yazının başında belirtmiştik. Bu ortalamanın üzerindeki diğer takımlar yüzde 30.4'le Osmanlıspor, yüzde 28'le Bursaspor, yüzde 27.2'yle Fenerbahçe, yüzde 26.9'la Antalyaspor ve yüzde 25'le de Atiker Konyaspor. Biz şimdi ortalamanın altındaki takımlara ve performanslarına bakalım.

Gençlik işe yaramamış!

Listeye göz attığımızda ilk bakışta bile dikkati çeken bir durum var ortada. Tecrübeli oyuncu sayısı düşük takımların tamamı zirvenin uzağında hatta ligin diplerinde yer alıyor. Hızla yazarsak bu takımlar yüzde 19.2 ortalamayla Gaziantepspor, yüzde 18.5 ortalamayla Aytemiz Alanyaspor, yüzde 12 ortalamayla Gençlerbirliği, yüzde 9.5 ortalamayla Trabzonspor, yüzde 9 ortalamayla Adanaspor ve Kayserispor, yüzde 3.8 ortalamayla Çaykur Rizespor ile yüzde 3.7'yle Kasımpaşa.

Kasımpaşa ve Çaykur Rizespor'un şu ana kadar oynayan kadrolarında sadece birer oyuncu 30 yaş ve üzerinde. Kasımpaşa'da forma giyen 27 oyuncu arasında 30 yaş üzerindeki tek oyuncu 16 Temmuz 1985 doğumlu Fransız sol bek Olivier Veigneau. Çaykur Rizespor'da ise 2 Ocak 1986 doğumlu Mehmet Akyüz 30 yaş sınırını aşan tek oyuncu olarak listeye giriyor. Trabzonspor'da Jan Durica ve Dame N'Doye, Adanaspor'da Mauricio Ramos ve Ousmane Viera, Kayserispor'da da Umut Bulut ve Welliton 30 yaş üzerindeki oyuncular. Gençlerbirliği'nde de Selçuk Şahin, Orhan Şam ve Ante Kulusic takımın yaş ortalamasını yukarıya çekiyor.

Ahmet Şahin (38)

Ligimizin 35 yaş üzerinde 7 oyuncusu bulunuyor ve içlerinde en yaşlısı da bu sezon Kardemir Karabükspor'un kalesini koruyan Ahmet Şahin. 22 Mart 1978 doğumlu tecrübeli kaleci, 16 Nisan 1978 doğumlu teknik direktörü Igor Tudor'dan da 25 gün daha büyük. Tudor, birkaç ay sonra 39 yaşını geride bırakacak kalecisi Ahmet'e "abi" diyor mu bilmiyoruz ama biz tecrübeli kaleciyi Spor Toto Süper Lig'in abisi ilân edebiliriz. Ahmet Şahin'in doğum tarihini artık hepimiz biliyoruz. Doğum yeri ise İstanbul. Futbola Yıldırım Bosnaspor'un altyapısında başladı ve 1996'da Karagümrük'te profesyonel oldu. Ardından o zamanki adı İstanbul Büyükşehir Belediyespor olan bugünün Başakşehir'inde üç sezon forma giydi. Bir takımda uzun süre kalmak yerine çok kulüp dolaşan oyunculardan biri olan Ahmet Şahin sonrasında Kocaelispor, Diyarbakırspor, Trabzonspor, Adanaspor, Samsunspor, Elazığspor, Balıkesirspor, Mersin İdman Yurdu ve Osmanlıspor'un kalelerini korudu. Bu sezon başından itibaren de Kardemir Karabükspor'da oynayan tecrübeli eldiven, Samsunspor, Balıkesirspor ve Mersin İdman Yurdu ile alt liglerde şampiyonluk sevinçleri yaşadı.

Bora Körk (36)

Spor Toto Süper Lig'in abiler kategorisindeki ikinci oyuncu da bir kaleci; Akhisar Belediyesporlu Bora Körk. 9 Haziran 1980 doğumlu 36 yaşındaki tecrübeli kaleci, İzmir doğumlu. Futbola İzmir'in köklü kulüplerinden Göztepe'de başladı. Sarı-kırmızılı formayla 2001-2003 arasında iki sezonda 18 Süper Lig maçına çıktı. 2004 ile 2006 arasında Malatyaspor'un kalesini 28 Süper Lig müsabakasında korudu.

Bir süre Sakaryaspor'da oynadı. 2009-2012 yılları arasında Ankaragücü'nde 12 Süper Lig maçına çıkan Bora Körk, 2011-2014 arasında Kardemir Karabükspor'un kalesini 15 Süper Lig maçında korudu. 2014-15 sezonunu 1. Lig takımlarından Şanlıurfaspor'da geçiren tecrübeli kaleci, bu sezon başında geldiği Akhisar Belediyespor'da Fatih Öztürk'ün iki yedeğinden biri.

Emre Belözoğlu (36)

Başakşehir'in kaptanı, 35 yaş üzeri yerli oyuncular arasında kariyeri en parlak olanı. Aslına bakarsanız onun için ligimizin en parlak kariyerli yerli oyuncusu demek de mümkün. 7 Eylül 1980 İstanbul doğumlu Emre Belözoğlu futbola Zeytinburnu altyapısında başladı. 1992'de Galatasaray altyapısına geçti ve 1997'den itibaren de A takım formasını sırtına geçirip üst üste dört lig şampiyonluğu yaşadı. 2000'deki UEFA Kupası şampiyonluğunun da baş aktörlerinden birisiydi ama cezası sebebiyle finalde forma giyememişti. Hemen ardından kazanılan Süper Kupa'da ise zaferin kahramanlarından biri yine Emre'ydi. İtalya'da dört sezon Inter formasını giydikten sonra 2005'te Premier Lig takımlarından Newcastle'a transfer oldu. 2008-2015 yılları arasında Süper Lig'de Fenerbahçe forması giyerken iki lig şampiyonluğu daha yaşadı. Geçtiğimiz sezonun başından itibaren Başakşehir formasını giyen ve takımının kaptanlığını da yapan Emre Belözoğlu, 93 kez formasını giydiği A Millî Takımımızla 2002'de dünya üçüncülüğü ve EURO 2008'de de yarı final oynama gururu yaşadı.

Selçuk Şahin (35)

Spor Toto Süper Lig'in en yaşlı dördüncü oyuncusu 31 Ocak 1981 Tunceli doğumlu Selçuk Şahin. 1999'da Hatayspor'da profesyonel olan, 2001-2003 sezonları arasında İstanbulspor'da forma giyen tecrübeli oyuncu, 2003'te transfer olduğu Fenerbahçe'de tam bir istikrar abidesi oldu. Sarı-lacivertli takımda pek çok teknik adam döneminde görev yapmayı başaran ve 12 sezonda 230 Süper Lig maçına çıkan Selçuk Şahin, bu süreçte beş lig şampiyonluğu yaşadı. Selçuk ayrıca Fenerbahçe'de üç Süper Kupa, iki de Türkiye Kupası zaferine ortaklık etti. 2015-16 sezonun ilk yarısını İsviçre'de FC Wil 1900 takımında geçiren Selçuk Şahin, geçen sezonun devre arasında Gençlerbirliği formasıyla yeniden Spor Toto Süper Lig'e döndü. Selçuk Şahin, A Millî Takımımızla da 25 maç oynadı.

Samuel Eto'o (35)

Listemizdeki iki yabancıdan biri ve en kariyerli oyuncu, Antalyaspor'un Kamerunlu yıldızı Samuel Eto'o. 10 Mart 1981 Douala doğumlu golcü, 15 yaşında altyapısına girdiği Real Madrid'in ardından Leganes, Espanol, Mallorca, Barcelona, Inter, Anzhi, Chelsea, Everton ve Sampdoria formalarını giydi. Geçtiğimiz sezon sürpriz bir biçimde Spor Toto Süper Lig takımlarından Antalyaspor'a transfer oldu. Real Madrid'le bir Kıtalararası Kupa, Barcelona ile üç lig şampiyonluğu, bir UEFA Süper Kupa, iki Şampiyonlar Ligi, Inter'le bir lig, bir UEFA Süper Kupa, bir Şampiyonlar Ligi, bir FIFA Dünya Kulüpler Kupası zaferleri yaşayan Eto'o, geçtiğimiz sezon da Antalyaspor'da attığı 20 golle, Süper Lig gol krallığı listesinin ikinci sırasında yer almıştı.

Volkan Demirel (35)

Listemizdeki yedi oyuncudan üçüncü kaleci de Volkan Demirel. 27 Ekim 1981 İstanbul Fatih doğumlu Volkan, 1999'da Kartal altyapısında başladığı futbol kariyerinde ilk profesyonellik tecrübesini de aynı kulüpte yaşadı. 2002 yılında transfer olduğu Fenerbahçe'de bir süre Rüştü Reçber'in yedeği olarak bekleyen başarılı file bekçisi, selefinin Barcelona'ya transfer olmasıyla devraldığı sarı-lacivertli kalede adeta bir istikrar abidesine dönüştü. 15 sezondur kaleci kazağını giydiği Fenerbahçe ile 340'ın üzerinde lig maçına çıkan Volkan Demirel, sarı-lacivertlilerde beş Süper Lig şampiyonluğu, üç Süper Kupa, iki Türkiye Kupası mutluluğu yaşadı. A Millî Takım formasını da 63 kez giyen Volkan Demirel, yarı final oynadığımız EURO 2008'de ay-yıldızlı kaleyi korudu.

Jan Durica (35)

Süper Lig'de 35 yaş üstü oyuncuların en genci, Trabzonspor'un 10 Aralık 1981 doğumlu Slovak stoperi Jan Durica. Futbola Dunajská Streda altyapısında başlayan tecrübeli stoper, 2003-2005 sezonları arasında eski adıyla Artmedia Bratislava, bugünkü adıyla Artmedia Petržalka'da forma giydi ve gösterdiği performansla Rusya Ligi takımlarından Saturn Moskova'ya transfer oldu. Burada geçirdiği iki sezonun ardından Lokomotiv Moskova'ya geçen, 2010'daki kiralık Hannover 96 tecrübesi dışında 8 sezon Moskova kulübünde ter döken Durica, sezon başından bu yana Süper Lig takımlarından Trabzonspor'da oynuyor. Durica, Slovakya Millî Takımı'yla da 70'in üzerinde maça çıktı.