Basic HTML Version
22
23
Görkemli bir
mazi
Galatasaray
Tarihi
1905
y›l›nda Ali Sami Yen’in öncülü¤ün-
de Mektebi Sultani s›ralar›nda kurulan
Galatasaray Spor Kulübü, baflta futbol ol-
mak üzere birçok spor dal›ndaki baflar›la-
r›yla Türk spor tarihinde önemli bir yere
sahiptir. Özellikle geçti¤imiz y›llarda Av-
rupa’da elde edilen baflar›lar tüm Türki-
ye’nin gö¤sünü kabartm›flt›r.
Köklerini 15. yüzy›lda kurulan Mektebi
Sultani’den alan ama as›l kulüp kimli¤iy-
le 1905’te tan›flan Galatasaray’›n tarihi,
asl›nda bir toplumun dönüflüm öyküsü gi-
bidir. O tarih ki, ad›na destanlar yak›fla-
cak kadar flanl›d›r.
Mektebi Sultani’nin beflinci s›n›f ö¤renci-
leri, 1 Ekim 1905 günü edebiyat dersinde
Galatasaray içerisinde bir futbol kulübü
kurmaya karar verdi. Ali Sami Yen’in ön-
derli¤indeki 13 genç, okul defterlerinin
arkas›na isimlerini yazarken Türk sporun-
da 盤›r açacak bir fikri oluflturacaklar›n›n
muhtemelen fark›nda de¤ildi.
Kulübün ad›n›n Gloria (Zafer) ya da Au-
dace (Cesaret) konulmas› yolunda görüfl-
ler ortaya at›ld›ysa da sonuçta Galatasa-
ray olmas›nda anlaflmaya var›ld›. Araflt›r-
mac› Cem Atabeyo¤lu, Galatasaray ad›-
n›n, bu tak›m›n yapt›¤› ilk maçta Rum
ekibini 2-0 yenerken, seyircilerin onlar-
dan “Galata Saray› efendileri” diye söz et-
melerinden do¤du¤unu yazar. Bunun
üzerine kurucular da bu ismi benimsedi
ve “Ad›m›z Galata Saray› olsun” dedi. Ga-
latasaray’› kuran gençler önce k›rm›z›-be-
yaz renkleri seçti. Sonra k›sa bir süre sar›-
siyah formalarla maçlara ç›k›ld›, fakat bu
renkler yerini sar›-k›rm›z› renklere b›rakt›.
Sar›-k›rm›z› renklerin seçiliflinin öyküsü-
nü Ali Sami Yen flöyle anlat›r: “Birçok
yerleri dolaflt›ktan sonra, nihayet Bahçe-
kap›’daki fiiflman Yanko’nun dükkân›na
gidilerek orada zarif iki yünlü kumafla te-
sadüf ettik. Biri, viflneye çalan koyuca tat-
l› bir k›rm›z›, öteki de, içinde turuncudan
iz tafl›yan tok bir sar›. Tezgâhtar, mahira-
ne bir el hareketiyle kumafllar›n dalgalar›-
n› birlefltirdi. Bir saka kuflunun bafl› ile ka-
nad›n›n yaratt›¤› renk güzelli¤ine benzer
bir parlakl›k hâs›l oldu. Ateflin içindeki
renk oyunlar›n› görür gibi olmufltuk. Sar›-
k›rm›z› alevinin tak›m›m›z üs-
tünde par›ldamas›n› tasavvur
ediyor ve bizi derhal galibi-
yetten galibiyete götürece¤ini
tahayyül ediyorduk. Nitekim
de öyle oldu.”
1919 y›l›na kadar baflkanl›k
yapan Ali Sami Yen ve arka-
dafllar› kulübün sa¤lam bir ze-
mine oturmas›n›n da temelle-
rini att›. 1923 y›l›nda kulübün
amblemi de belli oldu. Ahmet Ayetullah’›n haftal›k Ka-
rakedi mizah dergisinde yay›nlanan k›rm›z› “Gay›n”
içine sar› “Sin” oturtarak haz›rlad›¤› figür Galatasa-
ray’›n amblemi olarak kabul edildi. Harf devriminin ar-
d›ndan gay›n ve sin, yerlerini G ve S harflerine b›rakt›.
Fakat her fley yolunda de¤ildi. Galatasaray içerisinde
bafl gösteren anlaflmazl›klar sonucunda kulüpten ayr›-
lan 25 üye, Yusuf Ziya Bey’in etraf›nda toplanarak
1930’larda Günefl kulübünü kurmufltu. Bu ayr›l›k süre-
since Galatasaray’›n 1908-1931 y›llar› aras›nda 10 ‹s-
tanbul Kupas›’yla bafllayan baflar› dolu y›llar›, bir süre
kesintiye u¤rasa da 1949’da baflar› tekrar ufukta gö-
züktü.
Bu arada 1945’te evine kavufltu kulüp. Yo¤un çal›flma-
lar sonucunda hizmete giren stada ilk baflkan Ali Sami
Yen’in ad› verildi. 15 bin kiflilik tasarlanan stat,
1950’de geniflletme çabalar›na sahne oldu ve 1964’te
yaflanan talihsiz aç›l›fl facias›n›n yaras›n› sard›ktan
sonra, nice zaferlere ev sahipli¤i yapt›.
Türkiye Profesyonel Birinci Ligi kuruluncaya kadar 4
‹stanbul Ligi flampiyonlu¤u kazan›ld›. O günden bugü-
ne 18 kez Süper Lig, 14 kez Türkiye, 10 kez Cumhur-
baflkanl›¤›, 4 Baflbakanl›k, 12 TSYD, 1 UEFA Kupas›, 1
UEFA Süper Kupa ve 1 TFF Süper Kupa Galatasaray’›n
müzesini süsledi. Galatasaray’›n tarihi pek çok rekora
ve ilke sahne olmufltur. Bunlar flöyle özetlenebilir:
Türkiye’nin ilk futbol tak›m› Galatasaray (1905)
●
Dünya s›ralamas›nda 1. s›raya yükselen ilk Türk
tak›m›.
●
Devlet üstün madalyas› alan ilk tak›m
●
UEFA Kupas›’n› hiç yenilgi almadan kazanan ilk
ve tek Türk tak›m›
●
Türkiye Süper Lig’in ilk flampiyonu
●
Dünya Kulüpler fiampiyonas›’nda Avrupa K›tas›’n›
temsil eden ilk ve tek Türk ta-
k›m›
●
fiampiyonlar Ligi’nde çey-
rek finale ç›kan ilk Türk tak›-
m›.
●
‹stanbul fiampiyonlu¤u’nu
kazanan ilk futbol tak›m›
(1907-1908)
●
Yurtd›fl›nda ilk galibiyet
alan Türk futbol tak›m› (1911)
●
Yurtd›fl›nda Türkiye’yi
temsil eden ilk futbol tak›m› (1911)
●
fiampiyonlar Ligi’ne kat›lan ilk Türk tak›m›
●
Avrupa’da, UEFA Kupas›’n› hiç yenilgi almadan
kazanan ilk ve tek tak›m
●
Balkanlarda UEFA Kupas›’n› kazanan ilk ve tek ta-
k›m
●
Uluslararas› maçlarda kendi sahas›nda art arda en
çok galibiyet alan Türk tak›m› (20 kez)
●
Süper Kupa kazanan ilk ve tek Türk tak›m›
●
‹spanyollar› deplasmanda yenen ilk Türk tak›m›
●
‹spanyollar› eleyen ilk Türk tak›m›
●
Bir sezonda iki ‹talyan tak›m›n› eleyen ilk Türk ta-
k›m› (Milan-Bologna)
●
Bir sezonda iki ‹ngiliz tak›m›n› eleyen ilk Türk ta-
k›m› (Leeds-Arsenal)
●
Türkiye 1. Ligi’ni nama¤lup bitiren ilk tak›m
(1985-86)
●
En fazla aral›ks›z flampiyon olan tak›m (4 kez)
●
Bir sezonda en fazla Avrupa kupas› maç› oynayan
tak›m (18 kez - Süper Kupa dâhil)
●
fiampiyonlar Ligi’ne en fazla kat›lan Türk tak›m›
●
Türkiye Kupas›’n› en fazla kazanan tak›m (14 kez)
●
Cumhurbaflkanl›¤› Kupas›’n› en fazla kazanan ta-
k›m (10 kez)
●
Avrupa kupalar›nda 1 sezonda en fazla puan top-
layan tak›m (17 maç, 34 puan)
●
Bir sezonda Avrupa kupalar›nda en fazla galibiyet
alan tak›m (11 kez - Süper Kupa dâhil)
●
Bir sezonda Avrupa kupalar›nda en fazla gol atan
tak›m (35 gol - Süper Kupa dâhil)
●
Deplasmanda aral›ks›z en fazla yenilmeyen tak›m
(40 kez)
●
Avrupa kupalar›nda en çok tur geçen Türk tak›m›
●
Avrupa kupalar›nda en fazla maç yapan Türk tak›m›
1905 do¤umlu Galatasaray, bir yandan lig
flampiyonluklar›nda Fenerbahçe ile atbafl› gidip Türkiye
Kupas›’n› en çok kazanan tak›m unvan›n› elde ederken, di¤er
yandan da Avrupa’da büyük destanlara imza att›. 2000
y›l›nda UEFA Kupas›’n› kazanarak hiç bir Türk tak›m›n›n
ulaflamad›¤› büyük bir baflar›ya ulaflan sar›-k›rm›z›l› tak›m,
hemen ard›ndan da Avrupa Süper Kupas›’n›n sahibi oldu.