TamSaha
54
gittikçe artan ve kriz ortam›nda bunu
çevirmekte zorlanan futbol kulüplerinin
bir düzenlemeye ihtiyaç duydu¤u
aflikârd›. Nitekim Manchester United’›n
500 milyon sterlini aflan borcu,
taraftar›na alternatif bir kulüp bile
kurdururken, ayn› durumdaki Barcelona
son olarak baz› amatör branfllar›n›
kapatma yolunu tercih etti. Öte yandan
ünlü Rumen ifladam› Dumitru
Bucflaru’nun kanatlar› alt›nda
Romanya’da k›sa sürede basamak
atlayan, 2009-10 fiampiyonlar Ligi
gruplar›nda ad›ndan söz ettiren Unirea
Urziceni kulübü de geçti¤imiz sezon
küme düfltü ve hatta Bucflaru’nun kriz
ortam›ndaki umursamazl›¤› sonucu
sessiz sedas›z bir biçimde kepenk
indirdi.
2001: Türkiye’de flubat krizi
Enflasyon canavar›n›n art›k bizden biri
gibi oldu¤u, hükümetin bir türlü istikrar
yakalayamad›¤›, bankac›l›k sektörünün
derinlikten çok uzak kald›¤› bir dönem
yafl›yordu Türkiye. Tepetakla giden
ekonomi, devletin zirvesini de germiflti.
Yap›lan kur politikas› de¤iflikli¤i sonucu
Türk Liras› döviz karfl›s›nda sadece bir
günde yüzde 40’lar› bulan de¤er
kay›plar› yaflam›flt›. Neyse ki futbol,
Türkiye tarihinin en genifl çapl›
krizinden yara almadan ç›kabilmiflti.
Malûm kriz döneminde Türk
futbolunda sponsor a¤›rl›¤›n›n bugünkü
gibi olmamas›, finansal sars›nt› yaflayan
flirketlerin bunu futbol kulüplerine
hissettirmesini engelledi. fiubat 2001
sonras› hükümet kanad›nda at›lan
do¤ru finansal ad›mlar ekonominin
belini do¤rulturken, 2002 yaz›nda
Türkiye Millî Tak›m›’n›n dünya
üçüncülü¤ü ilaç gibi geldi. Bu geliflme,
Galatasaray’›n UEFA Kupas›’n›
kazanmas›yla dikkat çeken Türk
futbolunu kal›c› biçimde göz önüne
ç›kard›. Ayr›ca art›k döviz kurlar›n›n
kriz sebebiyle yaklafl›k yüzde 40 daha
de¤erli olmas› sonucu fiampiyonlar
Ligi’nden gelen kat›l›m paras› çok daha
kritik hale gelmiflti. Havuzda toplanan
bu gelirlerin Süper Lig’e olan finansal
katk›s› sayesinde Türk futbolu alt›n
ça¤›n› yaflad›. Hatta Avrupa’dan y›ld›z
oyuncu ithalat› da bu dönemden sonra
art›fl göstermeye bafllad›. Son olarak
yay›nc› kuruluflun de¤iflmesi ve
televizyon gelirlerinin gitgide daha
adaletli biçimde kulüplere da¤›t›lmas›,
futboldaki at›l›m›n sadece büyük
kulüplerle s›n›rl› kalmas›n› önledi.
‹leriki y›llarda Sivasspor, Kayserispor ve
Bursaspor gibi kulüplerin zirveye
oynamas›, tüm bu etkenlerin birleflimi
sonucu ortaya ç›kt›.
Bugün 40 y›l önce oldu¤undan çok
daha farkl› futbol. Ticarî mant›¤›n
oyunun içine günden güne daha fazla
girmesi, futbolun ekonomik krizlere
kimi zaman daha hassas hale gelmesine
yol açt›. Ortado¤u’daki petrol krizi
‹ngilizlere rekabet kavram›n› bafltan
ö¤retirken, do¤uda Dinamo Kiev
efsanesinin türemesini kolaylaflt›rd›.
10 y›l önce Arjantin’in yaflad›¤›
bunal›m, elde yetiflen oyuncunun hele
ki Avrupa’ya karfl› iyi pazarlanmas›
gerekti¤ini tekrar hat›rlatt›. Ayn›
dönemde benzer tecrübeyi yaflayan
Türkiye, finansal sars›nt›lar›n› futboldan
uzak tutman›n ödülünü ald›. Bugün ise
global anlamda tarihin önemli ve uzun
soluklu ekonomik bunal›mlar›ndan
birini yaflarken, sponsorluk kavram›yla
iyice bütünleflmifl haldeki futbolun
bundan yara al›fl›n› izliyoruz.