TamSaha
82
Hukuk
Av. Hazer Akil
Futbolcular›n millî tak›mlar›na ça¤r›lmalar›
Futbolcular›n millî tak›mlar›na ça¤r›lmalar›
F
utbolun küresel bir endüstriye
dönüflmesinin sonucunda,
futbolcular ülkeler ve k›talar
aras›nda transferler yapmakta,
do¤duklar› ve vatandafl› olduklar›
ülke d›fl›ndaki di¤er ülkelerin
kulüplerinde futbol kariyerlerine
devam edebilmektedir.
Futbolcular›n tescilli olduklar›
kulüplerine olan yükümlülüklerin
yan› s›ra, vatandafl› olduklar› ülke
federasyonlar›n›n tak›mlar›nda yani
millî tak›mlar›nda oynama
yükümlülükleri bulunmaktad›r.
Futbolcular›n millî tak›mlar›na
sal›verilmesine iliflkin usul ve
kurallar FIFA Futbolcular›n Statüleri
ve Transferleri Talimat›’n›n Ek
1’inde düzenlenmektedir. TFF
Profesyonel Futbolcular›n Statüsü ve
Transferleri Talimat›’n›n 9.
maddesinin 2. f›kras›nda “FIFA
Futbolcular›n Statüsü ve Transferleri
Talimat› EK 1’ inde yer alan
Futbolcular›n Millî Tak›mlara
Kat›lmalar›na ‹zin Verilmesi’ne
iliflkin hükümlere uyulmas›
zorunludur” fleklinde FIFA
Talimat›’n›n Ek 1’ne yap›lan
do¤rudan yap›lan at›fla gerekli
düzenleme yap›lm›flt›r.
Kulüpler, kendilerine tescilli
futbolcular›n vatandafll›klar›ndan
dolay› oynamaya hak kazand›klar›
millî tak›mlara davet edilmeleri
halinde bu futbolculara izin
vermekle yükümlüdür. Kulüp ile
futbolcu bu hükmün aksini
sözleflmeyle kararlaflt›ramaz (Bkz.
FIFA Talimat› EK 1. madde 1). Bu
maddede getirilen yükümlülük,
uluslararas› koordineli müsabaka
takviminde listelenen maçlarla FIFA
Yönetim Kurulu’nun özel kararla
belirleyece¤i maçlar için zorunlu bir
yükümlülüktür. Bununla birlikte
uluslararas› koordineli müsabaka
takviminde listelenmeyen millî
müsabakalara ça¤r›lan futbolculara
izin verilmesi ise zorunlu de¤ildir.
Uluslararas› koordineli müsabaka
takvimine FIFA’n›n resmi internet
sitesi olan www.fifa.com adresinden
ulafl›labilir.
Futbolcular›n millî tak›mlar›na
kat›lmalar› için verilen izinlerde,
izin verilen millî maç için haz›rl›k
sürelerinin de göz önünde
bulundurulmas› gerekmektedir. Millî
tak›mlar›na ça¤r›lan futbolculara,
özel müsabakalar için en az 48 saat
öncesinden; uluslararas›
turnuvalar›n eleme müsabakalar›
için maç günü de dâhil en az 4 gün
öncesinden; ilgili müsabakan›n
futbolcunun tescilli oldu¤u kulübün
ba¤l› oldu¤u konfederasyon
dâhilinde olmamas› halinde maç
günü de dâhil en az 5 gün
öncesinden; özel müsabakalar için
belirlenen tarihlere denk gelen
uluslararas› turnuvalar›n eleme
müsabakalar› için en az 48 saat
öncesinden; uluslararas›
turnuvalar›n eleme müsabakalar›
için belirlenen tarihlere denk gelen
özel müsabakalar için en az 48 saat
öncesinden; uluslararas›
turnuvalar›n final grubu
müsabakalar›n›n ilk maç›ndan en az
14 gün öncesinden izin verilmesi
zorunludur.
Kural olarak, millî tak›mlar›na
kat›lan futbolcular kat›ld›klar›
müsabakan›n sona ermesinden 24
saat içinde kulüplerine dönmekle
yükümlüdür. Müsabakan›n
futbolcunun tescilli oldu¤u kulüp
merkezinden farkl› bir
konfederasyonda oynand›¤› hallerde
ise bu süre 48 saattir. Yani bir Türk
kulübüne tescilli bir Brezilya
vatandafl› futbolcunun Brezilya Millî
Tak›m›’na ça¤r›lmas› halinde bu
futbolcunun müsabakan›n sona
ermesinden sonra 48 saat içinde
kulübüne dönmesi gerekmektedir.
Ayr›ca futbolcuyu millî maça
kat›lmas› için davet eden
federasyon, futbolcunun gidifl ve
dönüfl seyahat program›n› 10 gün
öncesinden futbolcunun tescilli
oldu¤u kulübüne yaz›l› olarak
bildirmek ve futbolcunun müsabaka
sonras›nda kulübüne geri dönmesini
sa¤lamakla yükümlüdür.
Futbolcunun yukar›da belirtilen
süreler içinde tescilli oldu¤u
kulübüne dönmemesi halinde, bir
sonraki seferde millî tak›ma
ça¤r›lmas› halinde sal›verilme
süreleri, özel müsabakalar için 24
saate; eleme turu müsabakalar› için
3 güne; final turu müsabakalar› için
10 güne düflürülür. Ayr›ca, futbolcu
kulübüne kat›lmakta birden çok
kere gecikirse, kulüp FIFA
Oyuncular›n Statüsü Komitesi’nden
ilgili federasyon ve/veya futbolcuya
ilâve cezalar verilmesini talep
edebilir.
FIFA Oyuncular›n Statüleri
Komitesi’nin, futbolcular›n
sal›verilmeleri ve kulüplerine
dönme sürelerine iliflkin hükümleri
devaml› olarak ihlâl eden
federasyonlara para cezas›,
sal›verme sürelerinde k›s›tlama,
gelecekteki maçlara futbolcu
ça¤›ramama yapt›r›mlar›n›n
uygulanmas›na karar verme yetkisi
bulunmaktad›r.
Millî tak›mlar›nda oynamak için
ça¤r›lan futbolculara iliflkin mali ve
sigorta yükümlülükleri FIFA Talimat›
Ek 1’inin 2. maddesinde
düzenlenmektedir. Kulüpler,
futbolcunun millî tak›mda oynamas›
ve dolay›s›yla da ilgili dönemde bu
futbolcudan yararlanamamalar›
gerekçesiyle tazminat talebinde
bulunamaz. FIFA bu maddenin
gerekçesinde millî tak›mda
oynayarak uluslararas›
müsabakalarda boy gösteren
futbolcular›n kendilerini dünya
çap›nda gösterme olana¤›
bulduklar›n› ve dolay›s›yla da bu
futbolcular›n de¤erinin yükseldi¤i,
bu de¤er art›fl›n›n hem futbolcuya
hem de kulübe direkt olarak
ekonomik fayda sa¤lad›¤›
belirtmektedir.
Futbolcuyu millî tak›m›na davet
eden federasyon, futbolcunun gidifl-
dönüfl seyahat masraflar›n›
karfl›lamakla yükümlüdür. Bununla
birlikte, futbolcunun tescilli oldu¤u
kulübün, bu futbolcunun millî
tak›ma ça¤r›ld›¤› döneme ait kaza
ve hastal›k ile futbolcunun kat›ld›¤›
millî maçtaki sakatl›klara karfl›
sigortas›n› yapt›rma yükümlülü¤ü
bulunmaktad›r. TFF Profesyonel
Futbolcular›n Statüsü ve Transferleri
Talimat›’n›n 10. maddesinde
düzenlenen TFF’nin Türk Millî
Tak›mlar›na kat›lan futbolcular›
seyahat ve müsabakalardaki
kazalara karfl› sigorta ettirmesi,
TFF’ye ba¤l› kulüplerin FIFA
Talimat› hükmünden do¤an sigorta
yükümlülüklerini ortadan
kald›rmamaktad›r.
Kural olarak, vatandafll›¤›ndan
dolay› oynama hakk› oldu¤u millî
tak›ma ça¤r›lan bir futbolcu bu
davete uymakla yükümlüdür. Belli
millî maçlarda veya belli bir süre
dâhilinde millî tak›mda oynamak
istemeyen bir futbolcu, milli
tak›mda oynamak için davet
almadan önce ilgili federasyonu
yaz›l› olarak bilgilendirmelidir.
Federasyonlar›n ise davet edecekleri
futbolcular› ve bu futbolcular›n
tescilli oldu¤u kulüpleri ilgili millî
müsabakadan en az 15 gün
öncesinde yaz›l› olarak
bilgilendirme yükümlülü¤ü vard›r.
Aksi halde kulüp futbolcuya millî
tak›m›na kat›lmas› için izin
vermeyebilir. Futbolcusunun millî
tak›ma kat›lmas› için yaz›l› bildirim
alan kulübün de ilgili federasyona 6
gün içerisinde yaz›l› olarak cevap
verme yükümlülü¤ü bulunmaktad›r.
Usulüne uygun olarak millî tak›ma
ça¤r›lan bir futbolcunun, millî
tak›m›na kat›lmas›na kulübü
taraf›ndan izin verilmemesi halinde,
futbolcuyu davet eden federasyon
FIFA’dan futbolcunun sal›verilmesi
için yard›m talep edebilir. Böyle bir
durumda FIFA’n›n olaya müdahale
edebilmesi için öncelikle
futbolcunun kulübünün ba¤l›
oldu¤u federasyondan yard›m
istenmesine ra¤men sorunun
giderilememifl olmas› ve konunun
FIFA’ya müsabaka gününden en az
5 gün öncesinde bildirilmifl olmas›
gerekmektedir. Her halükârda
futbolcular›n millî tak›mlarda
oynamalar›na iliflkin düzenlemeleri
ihlâl eden kulüpler hakk›nda
disiplin soruflturmas› yap›lmas› talep
edilebilir.
Sakatl›k ya da hastal›k sebebiyle
millî tak›mda oynama davetini
yerine getiremeyen futbolcu,
vatandafl› oldu¤u ülke federasyonun
talebi üzerine bu federasyonun
belirleyece¤i bir doktora muayene
olmak zorundad›r. Futbolcu bu
muayenenin tescilli oldu¤u yerde
yap›lmas›n› isteyebilir.
Millî tak›mlar›nda oynamak için
davet alan futbolcular
sal›verildikleri veya sal›verilmeleri
gereken dönemler içinde
kulüplerinin müsabakalar›na
kat›lamaz. Futbolcunun millî
tak›mda oynama davetine uymay›
reddetmesi halinde kulübünün
müsabakalar›nda oynama yasa¤› 5
gün daha uzat›l›r. Bununla birlikte,
futbolcunun millî tak›m›na kat›lmas›
için en az 15 gün öncesinde yaz›l›
bildirim yap›lmayan kulüpler bu
futbolcuya izin vermek zorunda
de¤ildir ve bu dönemde futbolcu
kulübün müsabakalar›nda
oynayabilir.
FIFA Oyuncular›n Statüsü Komitesi,
futbolcuyu sal›vermeyi reddeden
veya ihmal eden kulüplerin, bu
futbolcunun kat›l›m›yla oynanan
müsabakalarda hükmen yenik
say›lmalar›na, kazand›klar›
puanlar›n silinmesine, kupa
müsabakalar›nda yenik
say›lmalar›na karar verilmesini,
kulübün ba¤l› oldu¤u
federasyondan talep eder.
Hak kay›plar›n›n önlenmesi ve
disiplin yapt›r›mlar›na maruz
kalmamak için FIFA Futbolcular›n
Statüleri ve Transferleri Talimat›’n›n
Ek 1’inde düzenlenen
yükümlülüklerin bilinmesi ve ilgili
kurallara uyulmas› önem arz
etmektedir.