E
ylül 2008’de Premier Lig
kulüplerinden Manchester City,
Abu Dabili fieyh Mansur bin
Zayed El Nahyan’a sat›ld›¤›nda yeni
bir ak›m›n bafllayaca¤›ndan kimsenin
haberi yoktu. Avrupa futbolu için
yeni bir sayfa aç›lm›flt›. Son 40 y›l›n›
vasat derecelerle ve Premier Lig ile
Birinci Lig aras›nda geçiren City
kulübü için görkemli ve flaflaal› bir
dönem bafllam›flt›. Sadece City için
de¤il, Avrupa’n›n baflka kulüpleri
için de yeni bir dönem söz
konusuydu. Önce Haziran 2010’da
Malaga, ard›ndan Nisan 2011’de
Getafe ve nihayetinde May›s
2011’de de Paris Saint Germain,
zengin Arap sermayesinin eline
geçiyordu. Körfezin paralar›,
fleyhlerin servetleri, kulüplere
harcanmaya bafllam›flt›. Pekiyi, bu
nereye kadar devam edecekti?
Dönüm noktas› City
Chelsea’nin Haziran 2003’te Rus
ifladam› Roman Abramovich’e
sat›lmas›n›n bir benzeri Manchester
City’de yafland›. Londra kulübü de
Abromovich’e sat›lmadan önce
zaman zaman ç›k›fllar gösterse de
orta s›ra bir ‹ngiliz kulübüydü.
Ada’n›n büyük kulüplerinin tersine,
transfere çok büyük mebla¤lar
harcayam›yordu Roman Abramovich
dönemi bafllayana kadar.
City için de benzer bir yol haritas›
çizilmiflti. Kulübün el de¤ifltirmesiyle
birlikte yap›lan ilk icraat yüksek
rakaml› transferlere imza at›lmas›yd›.
2008 yaz transfer döneminin son
günü City, Real Madrid’den ayr›lmak
isteyen Brezilyal› futbolcu
Robinho’yu 32 milyon 500 bin
sterline kadrosuna katarak baflta
Chelsea
olmak üzere
tüm rakiplere
ciddi bir
mesaj
veriyordu.
Manchester’›n
mavililerinin
durmaya
niyeti yoktu.
Ocak 2009’da
flehrin spot
›fl›klar›n›
üzerine çeviren kulüp, United’›n
Portekizli futbolcusu Cristiano
Ronaldo için 134 milyon sterlini
gözden ç›karmas› ve Milanl› Kaka
için yapt›¤› 100 milyon sterlinlik
teklifle Manchester City isminden
oldukça fazla bahsedilece¤inin
iflaretini vermiflti. Saha d›fl›nda bu
geliflmeler yaflan›rken sportif
anlamda Manchester City önceki
sezonlardaki performans›na yak›n bir
seviyedeydi. UEFA Kupas› çeyrek
finalinde Hamburg’a elenilirken,
May›s ay›nda Premier Lig sezonu
sona erdi¤inde, puan tablosunda
10. s›rada bulunuyordu City.
2009’un yaz›nda menajer Mark
Hughes 100 milyon sterlinin
üzerinde bir para harcad› ve Roque
Santa Cruz, Gareth Barry, Emmanuel
Adebayor, Kolo Touré, Joleon
Lescott gibi Premier Lig’de
mevkilerinin vasat üstü isimleri
kadroya kat›ld›. Buna karfl›n o yaz›n
en fazla ses getiren transferi, flehrin
di¤er tak›m› United’›n Arjantinli
forveti Carlos Tevez’in 25 milyon
sterline al›nmas›yd›. Manchester
City’nin “devrim”i bafllam›fl, sportif
aç›dan baflar›lar›n gelmemesi için
hiçbir neden kalmam›flt›.
Fakat para harcamakla baflar›lar›n
gelmedi¤ini sezonun ilk 11 maç›nda
alabildi¤i iki galibiyetle anlayan
City’nin yöneticileri, çareyi Mark
Hughes’u kovup Inter’de baflar›l›
sezonlar geçiren Roberto Mancini’yi
göreve getirmekte bulmufltu.
Mancini’li City, sezonun geri
kalan›nda 11 galibiyet, 6 beraberlik
alarak son y›llar›n en iyi lig
performans›n› gösterdi ve beflinci
s›radan UEFA Avrupa Ligi vizesini
ald›.
Yeni bir yaz dönemi daha gelmiflti.
Ve bu, Manchester City için yo¤un
geçecek bir transfer dönemiydi.
Jerome Boateng, David Silva, Yaya
Toure, Aleksandar Kolarov, Mario
Balotelli ve James Milner, Roberto
Mancini’nin iste¤iyle kadroya
kat›lm›fl 100 milyon sterlinin
üzerinde bir mebla¤ daha
harcanm›flt› bu yeni transferler için.
Mancini’nin görev yapt›¤› ilk tam
sezonda Manchester City, güçlü
kadrosuna karfl›n flampiyonluk
yar›fl›nda Manchester United ve
Chelsea’nin gerisinde kal›p ligi
üçüncü s›rada tamamlad›.
fiampiyonlu¤u kaç›rm›fl olsa da
fiampiyonlar Ligi’ne direkt olarak
kat›lma vizesi ald›. Avrupa Ligi’nde
ise hayal k›r›kl›¤› yaflad› ve Son 16
Turu’nda Dinamo Kiev’e elendi.
Buna karfl›n kulüp tarihinin son 40
y›ldaki en büyük baflar›s› elde edildi.
Federasyon Kupas› finalinde
Manchester United’› 1-0 yenen City,
35 y›l sonra bir kupa kald›rd›.
Her fley tozpembe mi?
Manchester City her geçen sezon
hedefledi¤i sportif baflar›lara ad›m
ad›m ulafl›yor gibi görünse de iflin
mâli yönünün çok da iç aç›c›
olmad›¤›n› söylemek gerekiyor.
fieyh Mansur bin Zayed El Nahyan,
Manchester City’yi 210 milyon
sterline sat›n alm›flt›. Geride kalan üç
y›l içerisinde Abu Dabili fleyhin
harcad›¤› para, 882 milyon dolar›
geçti. Bu yaz transferlere yap›lan
harcamalar› da eklersek üç y›ll›k
bilançonun karfl›l›¤› 1 milyar dolar›
afl›yor. Bu mebla¤›n 500 milyon
dolar› transfere harcand›. Geçen
Haziran ay›nda sona eren mâli y›lda
Manchester City’nin zarar› 121
milyon 300 bin sterlindi. Bu, Premier
Lig kulüpleri içerisinde en yüksek
ikinci zarar. Manchester flehrinin iki
kulübünden United’›n maç
günü geliri 100 milyon
sterlini bulurken, City’nin
maç günü geliri ise sadece
35 milyon sterlin.
Bütün bunlar›n yan› s›ra
Manchester City’yi
bekleyen bir di¤er tehlike
de önümüzdeki dönemde
yürürlü¤e girecek olan
UEFA’n›n finansal
Fair-Play’i. Bu yeni kurala
göre kulüplerin zararlar›n›n
45 milyon euroyu
aflmamas› öngörülüyor. Bu kural
çerçevesinde baflta Arsenal olmak
üzere Premier Lig’in önde gelen
kulüpleri, Manchester City’nin etik
olmayan bir yola baflvurdu¤unu
iddia ediyor. Mavililerin forma
reklam›n› da veren Etihad’a, City of
Manchester Stadyumu’nun isim
hakk› 10 y›ll›¤›na 642 milyon
sterline sat›ld›. Bu, City’nin her y›l
en az 64 milyon 200 bin sterlin gelir
elde etmesi ve borçlar›n›n nispeten
düflmesi anlam›na da geliyor.
UEFA, Manchester City’nin yapt›¤›
bu anlaflmayla ilgili soruflturma
hakk›n› sakl› tutuyor.
Manchester City’nin gelece¤i hem
sportif baflar›lara hem de finansal
aç›dan yapt›¤› harcamalar›n
karfl›l›¤›n› almas›na ba¤l› gibi
duruyor.
Malaga’n›n 63 y›ll›k
hasreti dinecek mi?
Avrupal› ve özellikle de ‹spanyol
futbolseverler, Abdullah bin Nasser
bin Abdullah Al Ahmed Al Thani
ismini önümüzdeki dönemde
oldukça s›k duyacak. Al Thani
Katarl› bir ifladam›. Oteller, al›flverifl
merkezleri, mobil telefon operatörü
flirketi sahibi. Dünya üzerinde 30
ülkede 3 binin üzerinde personele
sahip operasyonlar› bulunuyor.
Katar’›n önde gelen bankalar›ndan
Doha Bank’›n hissedar› ve baflkan
yard›mc›s›. Al Thani’yi bu yaz›n›n
konusu yapan olay ise Haziran
2010’da Malaga kulübünün yüzde
97’sini 36 milyon euro karfl›l›¤›nda
Fernando Sanz’dan sat›n almas›.
Manchester City örne¤inden farkl›
olarak Malaga transfere ç›lg›n
paralar harcayarak sezona girmedi.
Sezona kötü bafllayan Malaga, ligin
Futbol Ekonomi
TamSaha
30
TamSaha
31
Manchester City ile başlayıp Malaga ile devam eden Arap sermayesinin
Avrupa futbolundaki esintisi, bu yaz Getafe, Paris Saint Germain ve Münih
1860 kulüplerinin el değiştirmesiyle tavan yaptı. Yeni sahiplerinin elindeki
kulüplerin sportif ve mâli durumlarına biraz daha yakından bakalım.
Avrupa futbolunda Körfez sermayesi
Avrupa futbolunda Körfez sermayesi
dibine demir at›nca göreve Manuel
Pellegrini getirildi. Ara transfer
döneminde Martin Demichelis, Enzo
Maresca, Julio Baptista gibi tecrübeli
isimler kadroya dâhil edildi. Bunun
karfl›l›¤›nda da, son 11 maçta 23
puan toplayan Malaga (son befl lig
maç›n›n tümünü kazand›) küme
düflme hatt›nda kapatt›¤› ilk yar›n›n
ard›ndan, sezonu 11. s›rada
tamamlad›.
Harika bir ikinci yar› geçirten fiilili
teknik adam›n sözleflmesi uzat›larak
transfer sezonuna girildi. Ard›ndan
Ruud van Nistelrooy, Buonanotte,
hem Barcelona hem de Liverpool’un
istedi¤i Osasunal› Nacho Monreal,
Joris Mathijsen, Jeremy Toulalan,
Sergio Sanchez, Joaquin ve
Valencia’n›n genç golcüsü Isco
transfer edildi. Bu isimlerin kadroya
kat›lmas›, Malaga’y› Paris Saint
Germain’in ard›ndan Avrupa’da
transfer sezonunda en fazla para
harcayan ikinci kulüp yapt›. Malaga,
sadece saha içerisindeki kadroya
takviye yapmad›. Real Madrid ile
özdeflleflmifl isimlerden Fernando
Hierro da sportif direktör olarak
kulübe kat›ld›.
Sneijder, Javier Pastore, Lucho
Gonzalez transferleri ise birer giriflim
olarak kald›. Malaga’n›n Katarl›
sahiplerinin ifl plan›nda önce Avrupa
kupalar› vizesi, ard›ndan ise k›tan›n
önde gelen kulüplerinden biri olmak
hedefi bulunuyor. ‹spanya’da son
birkaç sezondur süren Barça-Real
Madrid rekabetine kat›labilecek
üçüncü ekip olarak bu k›y› kenti
tak›m›n›n ismi geçiyor. 63 y›ll›k
tarihinde hiçbir kupa kazanamayan
Malaga’n›n önümüzdeki birkaç
sezon içerisinde kendisinden büyük
puntolarla bahsettirmemesi için
hiçbir sebep yok. Kulübün bu sezon
25 bin kombine satt›¤›n›, maçlar›n›
da 28 bin kiflilik bir stadyumda
oynad›¤›n› söylersek arkas›ndaki
güçlü taraftar deste¤ini de daha iyi
anlatm›fl oluruz.
Getafe... Bir garip sat›fl
Normal koflullarda bir kulübün
sat›fl›nda önce o kulübün sat›fl haberi
ç›kar, ard›ndan ise kimin alaca¤›na
dair spekülasyonlar
etrafta dolafl›r.
Fakat, La Liga
tak›mlar›ndan Getafe
için bunu söylemek pek
de mümkün de¤il. Bu
y›l›n Nisan ay› bafl›nda
Dubai merkezli Royal
Emirates Group’un bir
La Liga kulübünü sat›n
alaca¤›na dair
dedikodular ç›kt›. Daha
sonra bu dedikodular
do¤ruland›. Fakat söz
konusu kulübün ismi aç›klanmad›.
Real Zaragoza’dan Racing
Santander’e çok say›da kulübün ismi
geçti. 20 Nisan günü Baflkan Angel
Torres ve baz› futbolcular›n
Dubai’ye gitmesiyle söz konusu
kulübün, Madrid’in banliyölerinde
kurulmufl Getafe oldu¤u anlafl›ld›.
90 milyon euro karfl›l›¤›nda Arap
sermayesine geçen kulübün ismini
“Team Dubai” olarak de¤ifltirece¤i
dedikodular› ç›ksa da sadece
formalarda belirtilen ismin geçece¤i
aç›kland›. Kulübün yeni sahipleri en
az›ndan bu sezon için sansasyonel
ifllere imza atmad›. Angel Torres
kulüp baflkan› olarak görevine
devam ederken, Getafe ad›na
transfer döneminin en önemli
hareketi Levante’de baflar›l› ifllere
imza atan Luis Garcia’n›n teknik
direktörlü¤e getirilmesiydi.
Yaz›n gözdesi PSG
May›s ay› içerisinde
Amerikal› yat›r›m
flirketi Colony
Capital’›n Avrupa
Baflkan› Sebastian
Bazin’in yapaca¤› bir
aç›klaman›n bu yaza
damga vuraca¤›n› kim
bilebilirdi ki? Bazin
yapt›¤› aç›klamada
Marsilya’n›n ard›ndan
Fransa’n›n en popüler
kulübü Paris Saint
Germain’in
hisselerinin yüzde
70’inin Qatar
Investment Group’a
sat›ld›¤›n› aç›klarken
f›rt›na öncesi bir sessizlik söz
konusuydu. Kulübün yeni sahibi
Nasser Al-Khelaife ayn› zamanda
Orta Do¤u’nun en ünlü spor
televizyonu El Cezire Sport’un da
direktörüydü.
Al-Khelaife, Le Parisien ve
L’equipe’e verdi¤i röportajlarda
kulüple ilgili düflüncelerini de ortaya
koyuyordu. 43 milyon euroya
kadroya kat›lan Javier Pastore’nin
transferini, yeni Lionel Messi’yi
kadrolar›na katmak istediklerini
söyleyerek ima etmiflti. Kulübün yeni
sahibi, ilk hedeflerinin befl y›ll›k bir
süreyi kapsad›¤›n› belirtmifl,
“Ama uzun vadeli olarak burada
bulunuyoruz” da demiflti. Nasser
Al-Khelaife, 2012-13 sezonundan
itibaren her y›l fiampiyonlar Ligi’nde
yer almay›, 2015-16 sezonundan
sonra ise Fransa Ligi’nde her sezon
flampiyonlu¤a aday olma hedeflerini
belirtiyordu. Bunda da ciddi
oldu¤unu transfer giriflimleriyle
gösterdi. Lens’›n gelecek vaat eden
stoperi Raphael Varane için
kulübüyle anlaflsa da futbolcunun
tercihi Real Madrid oldu. Yine
Gervinho için Lille’in kap›s› çal›nsa
da Fildiflili oyuncu Arsenal’› tercih
etti.
Buna karfl›n, 40 milyon euro
harcanarak Milan Bisevac, Nicolas
Douchez, Kevin Gameiro, Blaise
Matuidi, Jérémy Ménez, Salvatore
Sirigu ve Mohamed Sissoko transfer
edildi. 2003-04’ten bu yana en
baflar›l› sezonunu yaflayan ve ligi
dördüncü bitiren,
Fransa Kupas›’nda
da final oynayan
Paris Saint
Germain’de
teknik direktör
Antoine
Kombouare
görevinde
kal›rken, 1995-96
sezonunda Saint
Germain formas›
giyen Inter Teknik
Direktörü
Leonardo sportif
direktörlük
görevine getirildi.
Zaten yap›lan
bütün transferlerde de Kombouare
de¤il, Leonardo aktif olarak görev
yapt›. Brezilyal› teknik adama bu yaz
için sunulan transfer bütçesi 150
milyon euroydu.
Paris Saint Germain transferlerin
yan› s›ra güçlü altyap›s›yla da
Al-Khelaife’nin istedi¤i uzun vadeli
yat›r›mlar› yapacak olanaklara sahip.
Baflkent ekibi hem 17 hem de 19 yafl
alt› tak›mlar›yla geçen sezonu ulusal
flampiyon olarak tamamlarken,
Dünya Kupas›’nda yar› final oynayan
Fransa U20 Millî Tak›m›’n›n da en
fazla göze çarpan isimlerini
kadrosunda bulunduruyor.
Yay›n haklar›nda da
Katarl›lar iddial›
Paris Saint Germain’in Nasser
Al-Khelaife için stratejik bir yat›r›m
oldu¤u Haziran ay› bafl›nda Ligue
1’in yay›n haklar› ihalesinde de
ortaya ç›kt›. Canal+ ile birlikte yay›n
ihalesine giren di¤er televizyon
kuruluflu El Cezire’yi Al-Khelaife
temsil ediyor. 2012-16 y›llar›
aras›nda haftada bir lig maç›
yay›nlama hakk›n› kazanan
El Cezire, bu hakk› Orange Sport
arac›l›¤›yla kullanmay› tercih etti.
Nasser Al-Khelaife, Paris Saint
Germain arac›l›¤›yla Avrupa
futbolunda kendinden çok fazla söz
ettirecek gibi görünüyor.
Ve di¤erleri…
Arap sermayesinin Avrupa futboluna
yapt›¤› yat›r›m› Belçika ve Almanya
futbolunda da görmek mümkün.
M›s›rl› ifladam› Maged Sami, Belçika
Birinci Lig ekiplerinden Lierse ve
‹kinci Lig tak›mlar›ndan
K.V. Turnhout’un sahibi. Emlak
sektöründe faaliyet gösteren Wadi
Degla isimli flirketin sahibi olan
Sami’nin M›s›r Birinci Ligi’nde de bir
tak›m› bulunuyor. Belçika
futbolunun vasat ekiplerinden biri
olarak gösterilen Lierse geçen sezon
ligde kalmay› son arda baflarm›flt›.
Daha çok kulübün tesisleflme
aç›s›ndan geliflimine önem veren
Maged Sami, önümüzdeki dönem
içerisinde 20 milyon euroluk bir
kayna¤› stadyum için ay›raca¤›n›
aç›klad›. Bunu da iki yolla
gerçeklefltirmeyi hedefleyen M›s›rl›
ifladam›n›n ilk hedefi Herman
Vanderpoortenstadion’u yenilemek.
Bunun gerçekleflmemesi halinde ise
Lierse için yeni bir stadyumun
yap›m› söz konusu. Lierse’in Arap
sermayesinin elinde oldu¤unu
gösteren sportif unsurlardan biri ise
kadroda befl Arap futbolcunun
bulunmas›.
Arap sermayesinin Avrupa
futbolundaki en ilginç
yat›r›mlar›ndan biri, belki de en
ilginci Ürdünlü ifl adam› Hasan
‹smaik’in iflâs etmesi gündemde olan
1860 Münih’i kurtarmas›. ‹smaik,
18 milyon euroya kulübün yüzde 49
hissesini sat›n almakla kalmad›
2. Bundesliga’da oynamas› için
gerekli lisans› da sa¤lam›fl oldu.
Alman kanunlar›na göre bir yabanc›,
kulübün ancak yüzde 49 hissesini
sat›n alabiliyor.
Hasan ‹smaik, kulübü sat›n
ald›¤›ndan bu yana 28 milyon
euroluk bir yat›r›m yapt›. Ürdünlü
ifladam› Abu Dabi merkezli bir
yat›r›m flirketi arac›l›¤›yla dolayl›
yoldan kulübün yüzde 60’›n›n sahibi
olmay› planl›yor.
‹smaik’in sat›n almas›ndan önce
2. Bundesliga lisans› tehlikede olan
1860 Münih, bir ay geride kal›rken
ligde üst s›ralarda yer al›yor.
Bu da Ürdünlü ifl adam›n›n yapt›¤›
yat›r›m›n ne kadar de¤erli oldu¤unu
ortaya koyuyor.
Mustafa
Taha
Javier Pastore